Pagina's

Dieffenbachia

Als er één plant is die zich goed aan onze huiskamers heeft aangepast dan is het wel de Dieffenbachia (Dieffenbachia seguine). Van nature komt deze soort voor in tropische gebieden van Midden- en Zuid-Amerika. De decoratieve bladeren zijn gewoonlijk donkergroen, lichtgroen gestreept of gevlekt en tot wel 45 centimeter groot.
Het eerste deel van zijn wetenschappelijke naam, Dieffenbachia, eert de hoofdtuinier van de keizerlijke tuin van slot Schönbrunn in Oostenrijk, Joseph Dieffenbach (1796-1863). Eén van zijn opvolgers, Heinrich Wilhelm Schott (1794-1865), vond het een goed idee om een heel geslacht van planten naar hem te noemen. Het tweede deel, seguine, wordt in sommige boeken verklaard als zijnde een verbastering van ‘uit China’. Dat is natuurlijk onzin omdat het plantengeslacht uit de Amerika’s komen. Een mogelijke verklaring is dat het afkomstig is van het Franse woord seguin, dat zelf weer uit het Germaans komt: sig is ‘overwinning’ en dus een broertje van ons woord ‘zege’, en win is ‘vriend’. Samen moet je het dus lezen als ‘vriend van de overwinnaar’.

Alle dieffenbachia’s hebben als verdedigingswapen tegen vraatschade minuscule op naalden lijkende kristallen van calciumoxalaat, die men rafiden heeft genoemd. De plant heeft aan de oppervlakte speciale cellen, die in staat zijn om die naalden bij aanraking weg te schieten. Als cadeautje krijg je er dan ook nog wat oxaalzuur bij. Deze naalden dringen door het zachte weefsel van de mond en keel wanneer de plant wordt gegeten. De concentratie van deze rafiden varieert behoorlijk en dat heeft te maken met de soort dieffenbachia, de standplaats en al die andere zaken die de natuur zo onvoorspelbaar maken.

De calciumoxalaat naalden en het oxaalzuur veroorzaken dus zowel mechanische als chemische verwondingen, die resulteren in een ontzettend pijnlijk gevoel van branderigheid en ontsteking van de mond en keel plus een enorme speekselproductie. In ernstige gevallen zullen de keel en mond zo opzwellen dat er een tijdelijk verlies van spraak kan optreden. Dat kan zelfs resulteren in een verstikking, die in zeldzame gevallen fataal is afgelopen. Even in je oog wrijven in ook niet handig omdat het hoornvlies beschadigd kan worden. Als gevolg van de aanwezige asparigine, een enzym, wordt de allergische reactie in stand gehouden. Op de huid kan een behoorlijk ernstige dermatitis optreden. Misselijkheid, overgeven en diarree zijn bijkomende symptomen als gevolg van de aanwezigheid van pyrrolizidine alkaloïden. De gezondheidsproblemen kunnen wel een week aanhouden.

De mens zal de mens niet zijn als hij niet een nuttig doel had gevonden voor de gevaarlijke kanten van de dieffenbachia: de plant werd ooit gebruikt als middel om onwillige slaven te martelen.