Pagina's

Bittere sinaasappel (of Pomerans)

Een aantal afleveringen geleden schreef ik over de gevaren van de Chinese efedra. Mensen, die met behulp van die efedra snel wilden afslanken, kwamen soms voor onprettige verrassingen te staan en konden in het ergste geval rekenen op een hartaanval. Om de consumenten tegen zichzelf te beschermen heeft de Nederlandse overheid besloten om het gebruik van efedra als voedingssupplement te verbieden. Producenten moesten dus uitkijken naar een vervangend middel om toch hun omzet op peil te houden. De bittere sinaasappel (Citrus aurantium) lijkt zo’n plant te zijn: wel de voordelen, maar niet de nadelen van efedra? Het lijkt weer eens te mooi om waar te zijn.
De bittere sinaasappel is oorspronkelijk afkomstig uit China, maar heeft zich geleidelijk in westelijke richting verspreid. In de klassieke oudheid was hij in Iran aangekomen en werd hij door Arabische handelaren over de toen bekende wereld verhandeld.

Het eerste deel van zijn wetenschappelijke naam, Citrus, is afgeleid van het Oud-Griekse woord kedromelon, dat ‘cederappel’ betekende. In dat woord is melon gelijksoortig aan het Latijnse woord malum (‘appel’) en wordt kedro gewoonlijk vertaald als ‘goddelijke roem’. De Romeinen vonden dat Griekse woord wat onuitspreekbaar en hebben het ingekort tot citrus. Het tweede deel, aurantium, komt uit het Latijn waar aurus ‘goud’ betekende. Samen kunnen de wetenschappelijke naam dus vertalen als ‘goddelijke goudappel’ en dat klopt precies met de oude Nederlandse naam ‘pomerans’ (pomme is ‘fruit’ en arancio is ‘goud’).

De bittere sinaasappel wordt al eeuwenlang probleemloos gebruikt voor heerlijke marmelades en likeurs (de bekende Blue Curaçao). Maar, zoals gezegd, wordt de bittere sinaasappel tegenwoordig ook ingezet als middel om snel gewicht te verliezen. Inderdaad draagt de bittere sinaasappel een aantal potentieel gevaarlijke stoffen met zich mee. Het bevat de amfetamine metabolieten N-methyltyramine, octopamine en synephrine. Dat zijn stoffen die chemisch gezien vrijwel gelijk zijn aan efedrine. Dus ook de werkzame stoffen van de bittere sinaasappel zouden werken doordat je bloedvaten vernauwen, je bloeddruk verhogen en je hartslag versnelt. Artsen melden ondertussen wereldwijd alweer gevallen van hartritmestoornissen, hartaanvallen, angina pectoris (een drukkend gevoel of pijn midden op de borst dat ontstaat doordat je hartspier onvoldoende bloed krijgt) en ischemische colitis (een ontsteking van de dikke darm, die ontstaat doordat deze onvoldoende zuurstof krijgt). Overigens blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat een extract van bittere sinaasappel niet helpt om gewicht te verliezen[1].

In traditionele Chinese medicijnen wordt de bittere sinaasappel gebruikt tegen verlies van eetlust, bij verkoudheid en om gewicht te verliezen. Uitwendig gebruiken de Chinezen het nog steeds om schimmelinfecties te bestrijden.

Toch vreemd dat nog steeds zoveel mensen met overgewicht luchthartig geloven in een quick fix. Het enige dat immers werkt is minder eten en meer bewegen.

[1] Gutiérrez-Hellín et al: Effect of p-Synephrine on Fat Oxidation Rate during Exercise of Increasing Intensity in Healthy Active Women in Nutrients - 2022